Áp lực tâm lý và nguồn cung: Giá cà phê rớt đà tăng

Thị trường cà phê toàn cầu đang trải qua những biến động mạnh mẽ chưa từng có. Giá cà phê Robusta và Arabica liên tục thiết lập kỷ lục mới, chủ yếu do lo ngại về nguồn cung bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết khắc nghiệt tại các nước sản xuất lớn như Brazil và Việt Nam. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng yếu tố tâm lý đang đóng vai trò quan trọng hơn trong việc định hình giá cả trên thị trường hiện nay.

Tại Brazil, tình hình hạn hán đang trở nên nghiêm trọng nhất kể từ năm 1981. Lượng mưa thấp và nhiệt độ cao kéo dài đã gây ảnh hưởng tiêu cực đến cây cà phê trong giai đoạn ra hoa, đe dọa năng suất của vụ mùa 2025-2026. Các chuyên gia dự báo, nếu tình hình thời tiết tiếp tục diễn biến xấu, sản lượng cà phê của Brazil có thể giảm mạnh, đẩy giá lên cao hơn nữa.

Giá cà phê Robusta và Arabica liên tục thiết lập kỷ lục mới. Ảnh: Barchart

Tại Việt Nam, một trong những nước xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới, cũng đang đối mặt với những thách thức tương tự. Sau giai đoạn khô hạn kéo dài, lượng mưa bất thường do hiện tượng La Nina đã gây ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng và năng suất cà phê. Điều này làm gia tăng lo ngại về nguồn cung cà phê toàn cầu và đẩy giá lên cao.

Mặc dù tình hình thời tiết khắc nghiệt đang tác động lớn đến sản xuất cà phê, nhưng các chuyên gia cho rằng yếu tố tâm lý đang đóng vai trò quan trọng hơn trong việc định hình giá cả trên thị trường. Nhiều nhà đầu tư đang tích cực mua vào để phòng ngừa rủi ro thiếu hụt nguồn cung trong tương lai, đẩy giá cà phê lên mức kỷ lục.

Tuy nhiên, một số người trong ngành cho rằng thực tế nguồn cung cà phê hiện tại không hề khan hiếm. Mức tiêu thụ đang thấp hơn sản lượng, nhưng vấn đề nằm ở khâu logistics và tâm lý e ngại của các nhà đầu tư.

Ngoài các vấn đề về thị trường cà phê, các động thái về chính sách tiền tệ như giảm lãi suất của Mỹ và giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc của Trung Quốc đã kích thích thị trường tài chính, góp phần thúc đẩy giá cà phê tăng vào đầu tuần này.

Với các điều kiện như phân tích trên, dự báo giá cà phê có thể dao động dữ dội từ nay cho tới trước thời điểm 30/10 và sau đó mức giá sẽ dần ổn định hơn khi Việt Nam vào vụ thu hoạch mới.

Trong bối cảnh giá cà phê cao hơn, một phần các nhà rang xay tại Mỹ và châu Âu sẽ lấy thêm hàng trong kho để phục vụ sản xuất, kéo tồn kho giảm xuống. Điều này cũng có phần tác động lên giá cà phê theo quy luật cung, cầu trên sàn giao dịch.

Cùng tác động về giá, mối lo về các thủ tục liên quan đến quy định mới về phá rừng của EU – EUDR khi quy định này chính thức có hiệu lực từ 30/12/2024 cũng khiến các nhà rang xay tại châu Âu tăng mua vào. Trong khi đó, căng thẳng trong việc mua hàng lại gia tăng khi thời gian vận chuyển hàng hóa từ Việt Nam qua châu Âu bị kéo dài, phải mất 1,5 – 2 tháng.

Tương lai của thị trường cà phê vẫn còn nhiều bất ổn. Các yếu tố như biến đổi khí hậu, chính sách thương mại và nhu cầu tiêu thụ của người dân sẽ tiếp tục tác động đến giá cả và nguồn cung.

Để đối phó với những thách thức này, các nước sản xuất cà phê cần có những giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao chất lượng sản phẩm và đa dạng hóa thị trường. Đồng thời, các nhà đầu tư cần thận trọng hơn trong việc đưa ra quyết định đầu tư, tránh bị ảnh hưởng bởi những thông tin thiếu chính xác.

Trong một dự báo mới nhất, đơn vị tư vấn Hedgepoint dự báo sản lượng cà phê toàn cầu sẽ tiếp tục thiếu hụt năm thứ 4 liên tiếp. Nguyên nhân do tình trạng khô hạn kéo dài từ đầu năm khiến sản lượng từ các nguồn cung chính như Brazil và Việt Nam sụt giảm. Tại Việt Nam trong vụ cà phê chuẩn bị thu hoạch sản lượng cà phê dự kiến khoảng 1,62 triệu tấn so với bình quân trước đây trên 1,8 triệu tấn. Do vậy, xu hướng giá tăng dự kiến vẫn còn kéo dài.

Theo các chuyên gia, giá cà phê trong nước và quốc tế có thể biến động do cuộc chiến ở Trung Đông và hạn hán kéo dài ở một số nơi.

Tại Brazil, mặc dù dự báo có mưa nhưng lượng mưa ít nên một số vùng vẫn còn trong tình trạng khô hạn cục bộ. Dự báo phải tới giữa tháng 10, lượng mưa mới có cải thiện rõ nét hơn. Nếu tình trạng hạn hán ở Brazil không được giải quyết, nguồn cung cà phê toàn cầu có thể giảm đáng kể.

Trong khi đó, ảnh hưởng khô nóng đã phản ánh lên mùa vụ sắp thu hoạch tại Việt Nam nhưng lo ngại hơn nữa là hình thái thời tiết La Nina có thể gây mưa bão vào giai đoạn thu hoạch chính, gây gián đoạn thu hoạch và giảm sản lượng cà phê.

Dự báo giai đoạn năm 2024 – 2032, tỷ lệ tăng trưởng kép hàng năm của thị trường cà phê toàn cầu sẽ là 5,4%.